Willy van der Kuijlen: PSV'er die opstond tegen koningen van Barcelona

Die reden ligt verscholen in het feit dat Van der Kuijlen naast een begenadigd voetballer, ook een loyale ploeggenoot en vriend was. De eeuwige topscorer van de Eredivisie toonde zich solidair aan Jan van Beveren, die in onmin leefde met vedette Johan Cruijff. Dit leidde uiteindelijk tot het vertrek van Van Beveren bij Oranje, waarna ook Van der Kuijlen zijn koffers inpakte en samen met de doelman vertrok.

Beginnen bij het begin. Willy van der Kuijlen begint in het seizoen 1964/1965 als tiener bij PSV. Hij was een natuurtalent, maar werd in eerste instantie nog ietwat tegengehouden door zijn vader. Pas toen PSV-manager Ben van Gelder hem een baan aanbood als magazijnbediende bij Philips sloot de midvoor zich aan bij de Eindhovense club.

Slechts twee jaar had Van der Kuijlen nodig om het Nederlands elftal te bereiken. De aanvaller debuteerde in maart 1966 voor Oranje, terwijl Cruijff een half jaar later pas zou debuteren. Bondscoach Georg Kessler kon destijds beschikken over een bijzondere generatie aan jonge voetballers, want het was tevens ook de tijd van Willem van Hanegem, Jan Mulder en Rob Rensenbrink.

Onder Kurt Linder had Van der Kuijlen PSV zelfs willen verlaten. Hij raakte zijn liefde voor het voetbal kwijt, mede door de eeuwige looptrainingen van de Duitse oefenmeester. De opluchting was dan ook groot toen Linder in 1972 werd vervangen door Kees Rijvers, waar Van der Kuijlen al snel een vertrouwensband mee zou opbouwen.

Deze band tussen Rijvers en Van der Kuijlen zou een leven lang duren. Rijvers bouwde aan een nieuw PSV, rondom spelers als Van der Kuijlen, Van Beveren, Ralf Edström en de gebroeders Willy en René van de Kerkhof.

PSV zat in de daaropvolgende jaren flink in de lift. In 1974 werd Van der Kuijlen opnieuw topscorer van de Eredivisie en dat jaar bleek ook een keerpunt in de geschiedenis van de club. PSV was oppermachtig in eigen land en groeide uit tot een internationale topclub. Het waren de mooiste jaren voor ‘Skiete Willy’, die in vijf jaar tijd 119 keer scoorde voor PSV, landskampioen werd, twee KNVB-bekers won en in 1978 de UEFA Cup veroverde.

Tijdens de Europese campagne van 1978 mocht PSV het in de halve finale opnemen tegen FC Barcelona. Het FC Barcelona van de eerder genoemde Johan Cruijff. PSV bekerde dus verder en ook dit was een persoonlijke overwinning voor Van der Kuijlen. Als aanvoerder van PSV schakelde hij FC Barcelona uit, waarbij de gedachten vast en zeker zullen zijn teruggegaan naar drie jaar eerder.

Een conflict ontstond, terwijl de band tussen Van der Kuijlen en Cruijff altijd meer dan prima is geweest. Persoonlijk hebben de twee grootheden nooit problemen met elkaar gehad. Sterker nog, Cruijff kwam samen met Wim Suurbier en hun vrouwen carnaval vieren met de grootste PSV'er aller tijden. De onenigheid die ontstond had dan ook geen persoonlijke redenen, maar de PSV'ers hadden moeite met de voorkeursbehandeling van de Ajacieden bij Oranje. En dat terwijl PSV destijds het beste elftal van Nederland was.

Een flinke rel dus. Bondscoach Georg Knobel had Cruijff en Johan Neeskens het privilege gegund dat beide heren op eigen gelegenheid mochten afreizen naar Polen, waar Oranje een interland zou gaan spelen. Van der Kuijlen en Van Beveren hekelden dit amateurisme van de KNVB en toen Cruijff en Neeskens in normale kledij de afsluitende training kwamen bekijken sloeg de vlam in de pan. "Daar zijn ze dan, de koningen van Barcelona", zei een geïrriteerde Van der Kuijlen.

Cruijff reageerde zelf ook geïrriteerd op de uitspraak van Van der Kuijlen, waarna de superster van FC Barcelona aan de touwtjes begon te trekken. Het leidde tot het vertrek van Van Beveren bij Oranje en omdat Van der Kuijlen zich solidair verklaarde met de doelman, verlieten beide spelers het trainingskamp in Zeist. Hierdoor stopte de teller van Van der Kuijlen op slechts 22 interlands.

In 1981 belandde Van der Kuijlen bij PSV op een zijspoor. Trainer Thijs Libregts liet de midvoor tijdens een thuiswedstrijd maar liefst drie kwartier warmlopen, wat ook het aanwezige publiek bepaald niet kon waarderen. Van der Kuijlen zei niets, maar vertrok wel bij PSV. Namens MVV scoorde hij nog driemaal in de Eredivisie, waarmee hij eindigde op het duizelingwekkende totaalaantal van maar liefst 311 doelpunten. Nog altijd een record. Hij sloot zijn carrière als voetballer af bij het Belgische Overpelt-Fabriek, in 1983.

Na zijn actieve loopbaan keerde Van der Kuijlen in diverse functies terug bij PSV. Als assistent-trainer, jeugdtrainer en scout bleef hij aan de Eindhovense club verbonden. Luc Nilis en Ruud van Nistelrooij zouden later verklaren veel te hebben gehad aan de persoonlijke trainingen van ‘Skiete Willy’.

Van der Kuijlen voelde zich vaak ondergewaardeerd door PSV, maar Marcel Brands maakte hier in 2010 een einde aan door Van der Kuijlen toe te zeggen dat PSV hem tot in lengte van jaren een goed salaris zou doorbetalen. In 2011 verscheen er daarnaast een boek over Van der Kuijlen, geschreven door Frans van den Nieuwenhof.

Hij kroop in de rol van Alfrédo Di Stéfano en reikte bij PSV het eerste shirt uit aan een nieuwe aanwinst van de club. Ricardo Rodríguez was in 2020 de laatste die een shirt ontving uit de handen van de PSV-legende. Tot de zomer van 2021 had Van der Kuijlen nog een contract bij PSV als ambassadeur, maar deze rol zou hij nooit vervullen.

'Mister PSV' leed namelijk aan Alzheimer, wat zijn brein verwoestte. Door de steun van PSV en Kees Ploegsma kwam Van der Kuijlen terecht in een duur verzorgingstehuis, waar het vlak voor Pasen 2021 snel slechter met hem gaat. Hij wordt overgeplaatst naar een zorgcentrum in Helmond, waar hij op 19 april 2021 komt te overlijden.

Rondom de uitvaart van 'Skiete Willy' was men nog altijd gebonden aan de corona-maatregelen, maar het weerhield de supporters van PSV niet om het respect te tonen wat hun/onze held verdient. Veel supporters verzamelden zich rond het Philips Stadion en namen met een erehaag en vuurwerk op indrukwekkende wijze afscheid van 'Mister PSV'.

Na het overlijden van de legende van de Eindhovenaren, pleitte Ruud van Nistelrooij ervoor om de prijs van topscorer van de Eredivisie om te dopen tot de Willy van der Kuijlen-trofee. Dit gebeurde in 2021. De prijs is een replica van het standbeeld wat buiten het Philips Stadion staat. Dit standbeeld werd in 2004 onthuld aan de Oostzijde van het stadion.